هشدار رییس سازمان ثبت احوال درباره سقوط جمعیتی

روز گذشته ریــیـــس سازمان ثبت احوال کشور در حالی خطر سقوط جمعیتی را نه تنها به مسئولان بلکه به همه ایرانیان گوشزد کرد که تا به امروز ایران توانسته بود عنوان هجدهمین کشور پرجمعیت جهان را به خود اختصاص دهد.

ضمن اینکه براساس اطلاعات این سازمان به عنوان مهمترین نهاد متولی آمار جمعیتی ، ایران دهمین کشور در آسیا و سومین کشور در منطقه است که یک درصد جمعیت دنیا را در خود جای داده است.اما اینکه چرا سرزمینی که تا به امروز دارای چنین نرخ جمعیتی بوده مدت‌هاست که در مرز بحران جمعیتی قرار گرفته است تا به آنجا که پیش از این نیز متولیان امر بارها و بارها از بروز پدیده‌ای به نام سالمند  شدن جمعیت کشور و بروز تغییرات نه چندان مطلوب در هرم سنی سخن گفته‌اند، پرسشی است که باید پاسخ آن را باز در میان آمار و ارقام جست‌جو کرد. آن هم درست در شرایطی که مقام معظم رهبری در نخستین ماه‌های سال جاری سیاست‌های کلی «جمعیّت» را که براساس بند یک اصل 110 قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین و به رؤسای قوای سه‌گانه و مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند که در آن ارتقاء پویایی، بالندگی و جوانی جمعیّت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، رفع موانع ازدواج، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و افزایش فرزند، کاهش سن ازدواج و حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینه‌های زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد مورد تاکید قرار گرفته بود.

در جواب باید گفت، همانطور که محمد ناظمی اردکانی عنوان می‌کند در حال حاضر نرخ باروری در کشور به 1.7 درصد کاهش پیدا کرده، این نرخ با توجه به 2دهه افزایش جمعیت بیانگر سقوط جمعیت است و شیب فعلی نشان می‌دهد که جمعیت در حال کم شدن است. دلایلی که موجب شده تا رهبر فرزانه انقلاب نیز هشدار دهند که درباره جمعیت تحلیل درستی داشته باشیم. این در حالی است که در سال‌های اخیر همواره شاهد بالارفتن سن ازدواج بوده‌ایم، به طوری رییس سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌کند؛ در سال 1392 میانگین سن 28 سال برای ازدواج مردان و 23 سال برای ازدواج زنان بوده است و این هم یکی از عوامل تشدید کننده کاهش باروری است .به گفته وی در زمینه تأخیر ازدواج، سهم ازدواج آقایان در بالای 35 سالگی یعنی بالای سن متعارفی که در ثبت احوال ثبت می‌شود از 6.7 با یک روند رو به افزایش به 8.8 رسیده است و در ازدواج خانم‌ها سهم ازدواج های بالای 30 سالگی از 6.3 در کمتر از 10 سال به 11.2 درصد یعنی نزدیک به 2 برابر رسیده است که خود تاثیر مستقیمی بر نرخ باروری زوج‌ها دارد. ضمن اینکه آمار طلاق سالیانه بالغ بر 160 هزار مورد است.تا به آنجا که بررسی‌های آماری نشان می‌دهد 14 درصد خانواده های ایرانی بدون فرزند هستند، این خانواده‌ها تمایلی به فرزنددارشدن ندارند و متأسفانه 19 درصد خانواده‌ها نیز تک‌فرزند هستند به طوری که 33 درصد خانواده‌های ایرانی یا فرزند ندارند یا تک‌فرزند هستند.این در حالی است که به گفته رییس سازمان ثبت احوال کشور آمارها در نسل های جدیدتر به مراتب نگران کننده تر است، به این صورت که 24 درصد بدون فرزند و 31 درصد فقط دارای یک فرزند هستند که در مجموع بسیار بیشتر از میانگین کشوری است.براین اساس به نظر می رسد کاهش ولادت‌ها و ازدواج‌ها در دهه کنونی و افزایش میزان طلاق و فوتی‌ها که ناظمی اردکانی از آنها سخن می‌گوید زنگ خطر سقوط آمار جمعیتی را در کشور به صدا درآورده است، شرایطی که توجه هرچه بیشتر نهادها و سازمان‌های مختلف به سیاست‌های کلی جمعیّت ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری گوشزد می‌کند.