جزییات مهم معافیت سربازی غایبان

 چند روزی است که خبر فروش سربازی به کسانی که بیش از ١٠ سال غیبت دارند در لایحه بودجه ٩4 مطرح شده است، این طرح در ابتدا بخش‌های مبهمی داشت که روز گذشته توسط جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروی‌های مسلح ابعاد مختلف این طرح شرح داده شد. سردار موسی کمالی، جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح از جریمه ریالی مشمولان دارای غیبت بیش از هشت سال به جای اعزام به سربازی بر اساس لایحه بودجه ٩4 خبر داد.

جریمه نقدی به جای سربازی

سردار موسی کمالی در نشست خبری که برای پاسخگویی به ابهامات و موارد مطرح شده درباره لایحه بودجه سال ٩4 و مطرح شدن امکان جریمه ریالی مشمولان غایب برگزار شده بود، گفت: «در خصوص این افراد نیز با توجه به اینکه سن‌شان بالا رفته و کارآیی لازم را نیز ندارند و از سوی دیگر ممکن است سبب تضعیف روحیه دیگر سربازان در پادگان‌ها شوند، به دولت پیشنهاد دادیم امکان جریمه ریالی این افراد به جای اعزام به سربازی وجود داشته باشد که از این رو در لایحه بودجه ٩4 این امر پیش‌بینی شد.»

کمالی با بیان اینکه این دسته از افراد ممکن است به دلایل مختلف از جمله اقامت در خارج از کشور، مشکلات خانوادگی، گرفتاری شغلی و غیره قادر به انجام خدمت سربازی خود نباشند، گفت: «بر همین اساس به این افراد این امکان داده شد تا به جای رفتن به خدمت سربازی، جریمه ریالی بپردازند. مبلغ قطعی جریمه و نحوه اجرای آن براساس آیین‌نامه‌یی خواهد بود که از سوی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران خواهد رسید، اما در حال حاضر مبلغی بین ٢٠ تا 5٠میلیون تومان با توجه به سه عامل مدنظر ما قرار دارد.»

جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح حضور در خارج از کشور، مدرک تحصیلی و مدت غیبت را سه عامل مهم برای تعیین مبلغ ریالی جرایم عنوان کرد. به گفته جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، بر اساس برآوردها بین یک تا یک و نیم میلیون نفر در شمول این قانون قرار خواهند گرفت اما به نظر می‌رسد هرچه مبلغ ریالی جریمه کمتر باشد استقبال از آن نیز بیشتر شود. جانشین منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح درباره زمان اجرای این قانون نیز گفت: «همان‌طور که لایحه بودجه برای یک سال است موضوع جریمه ریالی مشمولان غایب نیز از ابتدای سال ٩4 اجرایی شده و تا پایان سال ادامه خواهد داشت و تاکنون هیچ تصمیمی در خصوص ادامه آن در سال ٩5 گرفته نشده است.»

مجازات‌های مشمولان غایب

وی در ادامه درباره آن دسته از مشمولانی که مدت زمان غیبت‌شان از سربازی کمتر از هشت سال است، گفت: افرادی که امکان استفاده از این شرایط را دارند اگر چنانچه از سن ١٩ سالگی وارد مشمولیت شده باشند حداقل ٢٧ سال سن دارند و حداکثر سن آنان نیز 5٠ سال است، بنابراین اگر مشمولی میزان سنوات غیبتش از سربازی کمتر از هشت سال باشد بدیهی است که در شمول این مقررات قرار نخواهد گرفت و اگر تا ٢٢ بهمن امسال نسبت به تعیین تکلیف سربازی خود اقدام کند هم شش ماه اضافه خدمتش بخشیده خواهد شد و هم به مراجع قضایی معرفی نمی‌شود و علاوه بر آن امکان استفاده از تسهیلات در نظر گرفته شده برای دیگر مشمولان را نیز خواهد داشت و ٢١ ماه خدمت خواهد کرد. وی درباره مجازات‌هایی که برای مشمولان غایب و به کارگیرندگان آنان در قانون پیش‌بینی شده است، نیز ادامه داد: محرومیت‌های اجتماعی، ممانعت از اخذ وام، پروانه کسب و... از جمله محرومیت‌های پیش‌بینی شده در قانون برای مشمولین غایب است و علاوه بر آن اگر شرکت‌های خصوصی و دولتی، ارگان‌ها، خبرگزاری‌ها و... نیز اقدام به استفاده از مشمولان غایب کنند برای بار اول به ازای هر مشمول غایب باید هزینه سالانه یک سرباز معادل سه میلیون تومان را به عنوان جریمه پرداخت کنند و برای بار دوم نیز به ازای هر مشمول غایب ملزم به پرداخت هزینه سالانه سه سرباز یعنی ٩ میلیون تومان خواهند شد. جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح درباره اینکه آیا فوتبالیست‌هایی که اخیرا کارت‌های معافیت و پایان خدمت جعلی‌شان باطل شد نیز امکان استفاده از این شرایط را دارند گفت: «این افراد جرمی را انجام داده‌اند و پرونده آنان در مرجع قضایی در حال رسیدگی است. اگر مرجع قضایی به این موضوع رسیدگی کند و در این باره حکم بدهد آنان می‌توانند از این شرایط استفاده کنند، فوتبالیست‌ها نیز در صورت دارابودن شرایط می‌توانند با پرداخت جرایم کارت معافیت دریافت کنند.»

نظر مردم درباره فروش سربازی به غایبان چیست؟

اما مردم در شبکه‌های اجتماعی و خبرگزاری‌ها پس از انتشار صحبت‌های سردار کمالی نظرات مختلفی داشتند که بیشتر آنها این طرح را عادلانه توصیف نمی‌کردند. عده‌یی از مردم معتقدند در شرایط فعلی کسی که با مدرک دکترا نزدیک به ٢٧ تا ٣٠ سال سن دارد پس از پایان درسش باید به سربازی برود اما کسی که درس نخوانده و امروز نزدیک به هشت تا ١٠ سال غیبت دارد می‌تواند با پرداخت پول معاف شود و این نوعی بی‌عدالتی است. اگر یک فردی که٣٠ سال سن دارد کارآیی لازم را برای سربازی ندارد پس باید همه این گروه سنی از این معافیت بهره‌مند شوند نه فقط یک گروه خاص. گروه دیگری از مردم بر این نظر بودند که این طرح برای ایرانی‌های خارج از کشور و فوتبالیست‌هاست تا بتوانند با پول شرایط سربازی خود را سامان دهند و در حقیقت بیشتر مردم نه توان پرداخت این هزینه‌ها را دارند و نه کلیت این طرح عادلانه است. مردم در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها نوشته‌اند که باید وضعیت سربازی در کشور ساماندهی شود تا کسی دچار ضرر نشود و شرایط برای همه عادلانه باشد. اما عده‌یی دیگر می‌گویند باید تغییر در شرایط معافیت‌ها ایجاد شود تا مردم بتوانند برای خود برنامه‌ریزی کنند، با سخت‌تر شدن شرایط معافیت‌ها عده بیشتری از سربازی غایب می‌شوند. به نظر می‌رسد تعداد غایبان سربازی بسیار زیاد است که فقط کسانی که بیش از هشت سال است به سربازی نرفتند نزدیک به یک و نیم میلیون نفر هستند. اینکه در آینده چه برنامه‌ریزی برای سربازی از سوی مسوولان صورت می‌گیرد همچنان برای مردم دارای ابهام است.