کمپ های غیر مجاز عامل تشدید اعتیاد

 هنوز تب و تاب برخورد غیراصولی با معتادان در کمپ شفق از اذهان پاک نشده است. برخوردهایی که موجب شده بود بعضی نام اردوگاه را به این کمپ بدهند.

رفتارهایی که در این کمپ با معتادان می‌شد همگان را متعجب کرده و مسئولان را به بستن این محل وادار کرد. درست است که همه کمپ‌های ترک اعتیاد مانند شفق مدیریت نمی‌شود اما همچنان خبرهایی از برخوردهای غیراصولی و فاقد پشتوانه کارشناسی در برخی کمپ‌ها به گوش می‌رسد. در این میان نباید از سودجویانی گذشت که با تاسیس مراکز ترک اعتیاد غیرمجاز، از آدم‌های به آخر خط رسیده‌« هم نمی‌گذرند و آنان را دستمایه رسیدن به منافع بیشتر می‌کنند.  

دبیر اول کمیسیون بهداشت و درمان در مورد کمپ‌های ترک اعتیاد به «حمایت» می‌گوید: آمار کمپ‌های غیرمجاز  بیشتر از آمار کمپ‌های مجاز است. نحوه کارکرد و پایش‌ آنها بسیار مشکل اما ضروری و بااهمیت است. 

قرار است اعضای کمیسیون بهداشت و درمان، هفته آینده با دکتر همایون هاشمی، رییس بهزیستی نشستی داشته باشند تا در وضعیت کنونی کمپ‌ها بازنگری شود. به دلیل اینکه کمپ‌های غیراستاندارد می‌تواند خود عامل انتقال بسیاری از بیماری‌ها و یا عامل تشدید اعتیاد شود. کمپی که به صورت علمی و درست اداره نمی‌شود و استاندارد نیست، عملا مانند شمشیر دولبه عمل می‌کند و می‌تواند خیلی خطرناک‌تر از مکان معمولی برای ترک اعتیاد باشد.

دکتر رسول خضری با بیان اینکه سم‌زدایی دوره کوتاهی از ترک اعتیاد است، می‌افزاید: اعتیاد روانی افرادی که موادمخدر را ترک می‌کنند تا سال‌ها ماندگار است. بنابراین باید برای ماندگاری  این افراد در سلامت و پاک ماندن‌شان فعالیت بیشتری داشته باشیم. کمپ‌های غیراستاندارد به دلیل اقدامات اشتباه و غیرکارشناسی باعث بدتر شدن وضعیت یک معتاد می‌شوند و مواردی مانندابتلا به  HIV، تزریق، هپاتیت، مشکلات روحی ـ روانی و حتی خود اعتیاد در این کمپ‌ها تشدید می‌شوند. 

به گفته وی کوچک‌ترین اشتباه باعث لغزش یک معتاد به ورطه اعتیاد می‌شود و در این شرایط فرد معتاد از آن چیزی که است بدتر خواهد شد. این در حالی است که  20 درصد معتادان خودمعرف هستند و 80 درصد معتادان نیز به مراکز ترک اعتیاد مراجعه نمی‌کنند و یا خانواده‌هایشان آنان را برای ترک اعتیاد نمی‌آورند. بنابراین بهزیستی باید با یک برنامه‌ریزی همین 20 درصد مراجعه کننده را به نحواحسن مدیریت کند. 

وی با اشاره به 9 بسته خدمتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه می‌دهد: در سیاست‌های کلی، توانبخشی جزو نخستین بندهای ابلاغیات مقام معظم رهبری است و این، بار مسئولیت را برای دست‌اندرکاران و مسئولان زیاد می‌کند. توانبخشی و درمان اعتیاد در بسته خدماتی وزیر بهداشت هم جای خاصی را به خود اختصاص داده، اما یکی از مشکلات عدیده‌ای که با آن روبه‌رو هستیم بیمه افراد معتاد و خانواده‌هایشان است. فردی که می‌خواهد اعتیاد را ترک کند در دوره درمان و نگهداری، به پشتیبانی دولت نیاز دارد، زیرا تبعات اجتماعی، روحی – روانی، اقتصادی و فرهنگی مصرف موادمخدر بر کل خانواده‌ یک معتاد سایه می‌اندازد و خانواده‌های این افراد نیز حداقل یک‌سال به مراقبت و حمایت مالی نیاز دارند.

به گفته دکتر خضری باید در سندی که برای ترک اعتیاد وجود دارد بازنگری کرد زیرا این سند  15 سال پیش تنظیم شده است و به هیچ وجه قابل قبول نیست.

 با این حال دکتر جغتایی، سرپرست دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این زمینه کارهای اساسی را شروع کرده‌ است. ضمن آنکه در هیچ یک از شهرهای کشور برای موادمخدر صنعتی و محرک، سند درمانی واضح و بیمارستان تخصصی وجود ندارد و این خلأ بزرگی محسوب می‌شود. به گفته وی بیمار دوره‌های مختلفی را برای بهبودی طی می‌کند که باید زیرنظر تیم کارشناس و کاربلد بگذراند. اما بعضی از این کمپ‌ها که مورد تایید بهزیستی هم نیستند، سرخود و بدون مجوز کار خود را شروع می‌کنند تا مجوز بگیرند و معلوم نیست طی مدتی که این کمپ‌ها شناسایی و پلمپ نشده‌اند چند نفر را بدبخت می‌کنند. به همین سبب عملکرد قوی، مستمر و باسرعت عمل بالای دستگاه‌های نظارتی ضروری به نظر می‌رسد. خضری تصریح می‌کند: وزارت کشور به دلیل دادن مجوز به موسسات غیردولتی و بهزیستی به دلیل دادن مجوز کمپ‌ها مسئول نظارت بر این بخش هستند اما به این دو نباید اکتفا کرد، مجلس و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم به همان اندازه مسئول هستند.

 هیچ نوع خلأ قانونی در برخورد با کمپ‌های غیرقانونی وجود ندارد

نایب رییس اول کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز با بیان این موضوع که هیچ نوع خلأ قانونی در برخورد با کمپ‌های غیرقانونی وجود ندارد به «حمایت» می‌گوید: هرگونه فعالیت پزشکی بدون اخذ مجوز، جرم تلقی می‌شود. بهزیستی یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند از فعالیت این مراکز جلوگیری به عمل آورند. زیرا مداخله در امور پزشکی جرم است و نیازی به قانون جدید ندارد. این قانون جرایم مختلفی را در نظر گرفته است و بستگی به این دارد که فرد چه نوع جرمی را مرتکب شده و تبعات آن جرم چیست که در قانون برای آن مجازات جریمه نقدی، حبس و... پیش‌بینی شده است. اما اگر صرف اینکه جایی غیرمجاز باز شده می‌توانند آن را پلمپ کرده و از ادامه فعالیت آن مرکز جلوگیری کنند.

سیدحمیدرضا طباطبایی نائینی در ادامه می‌افزاید: هر سازمان و یا مرکزی که مجوز فعالیت این کمپ‌ها را صادر می‌کند باید بخش نظارت بر کمپ‌ها را هم به عهده بگیرد. به دلیل آنکه بهزیستی این مجوز را می‌دهد باید نظارت بر این کمپ‌ها را هم برعهده داشته باشد. ضمن آنکه همه دادستان‌های سراسر کشور و مسئولان ستاد مبارزه با موادمخدر نیز می‌توانند به این مراکز سرکشی کنند و اگر مشکلی وجود داشت، به دلیل آنکه قابل تعقیب است، علیه کمپ‌ متخلف اعلام جرم کنند. همچنین اگر تخلفی در واحدهای نظارتی وجود داشته باشد از نظر اداری قابل تعقیب است.