عدالت در تاریخ تمدن انسانی قدیمی‌ترین اصطلاح حقوقی است، به طوری که این اصل و قواعد آن عنصر اصلی و ضروری برای تکامل و توسعه علم حقوق است و این در حالی است که دین مبین اسلام به استقرار عدالت توجه خاص مبذول داشته اشت.
قبل از آنکه اندیشه قانون و مفهوم آن پدید آید فکر عدالت و قواعد آن مورد نظر قرار گرفته است بنابراین عدالت در تاریخ تمدن انسانی قدیمی‌ترین اصطلاح حقوقی است.
اسنادی که در حفریات مصر و از مقبره مردگان به دست آمده به کرات از عدالت نام برده شده و سعادت آدمی را وابسته به آن دانسته‌اند.
در یونان قدیم سقراط، افلاطون و ارسطو اولین تحقیقات خود را متوجه عدالت کردند و این در حالی است که پیشرفت علم حقوق در روم قدیم از عدالت شروع شده و با آن پایان گرفته است به طوری که در مجموعه قوانین ژوستینین امپراطور روم در تعریف از عدالت چنین آمده "عدالت عبارت است از: نیت ثابت و دائمی به اینکه باید به هر کس آنچه را که به وی تعلق دارد رد کرد."
اولپین قاضی و دانشمند رومی که در قرن سوم میلادی می‌زیسته اصول حقوقی را چنین تعریف می‌کند "اصول حقوقی عبارت است از : زندگی با شرافت، زیان نرساندن به دیگری، رد کردن به هرکس آنچه را که به وی تعلق دارد."
دین اسلام به استقرار عدالت توجه خاص مبذول داشته و قاضی را موظف ساخته که به دادگری حکم دهد، همین‌طور از مطالعه در عقاید دانشمندان و متفکرین و از تحقیق و تفحص در قسمت‌های عملی حقوق مشخص می‌شود که اصل عدالت و قواعد آن عنصر اصلی و ضروری برای تکامل و توسعه علم حقوق است.
دوام بر بقای جماعات انسانی منوط به وجود عدالت و فعلیت یافتن آن در امور مردم است چرا که آسایش در هر اجتماعی و سعادت و خوشبختی انسان وابسته به عدالت است و در هر جامعه هر مقداری از عدالت تحقق یابد همان اندازه آسایش و امنیت در میان مردم ظاهر می‌شود. |