رای شماره 1127 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال مصوبه جلسه مورخ 04 10 1396شورای اقتصاد در تعیین هزینه خدمات مستمر

رأی شماره 1127 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال مصوبه جلسه مورخ 1396/10/04 شورای اقتصاد در تعیین هزینه خدمات مستمر ماهیانه مشترکین گاز

شماره هـ/1569/96                                                                    1396/11/24

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 1127 مورخ 1396/11/3 با موضوع:

«ابطال مصوبه جلسه مورخ 1396/10/4 شورای اقتصاد در تعیین هزینه خدمات مستمر ماهیانه مشترکین گاز جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.

مدیرکل هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

تاریخ دادنامه : 1396/11/3       شماره دادنامه: 1127     کلاسه پرونده : 1569/96

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی : آقای غلامرضا مولابیگی معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری

موضوع شکایت و خواسته : ابطال مصوبه جلسه مورخ 1396/10/4 شورای اقتصاد در اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری

گردش کار : 1ـ معاون نظارت و بازرسی دیوان عدالت اداری به موجب لایحه شماره 260/40548 ـ 1396/10/27 ابطال مصوبه جلسه 1396/10/4 شورای اقتصاد را درخواست کرده و در جهت تبیین خواسته توضیح داده است که:

« شورای اقتصاد در جلسه مورخ 1396/10/4 با استناد به بند ب ماده 30 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین تصویب نموده است:

«از تاریخ 1396/5/24 هزینه خدمات مستمر ماهیانه به شرح ذیل محاسبه و از مشترکین گاز طبیعی دریافت گردد. (متوسط گاز بهاء در هر بخش)×(ظرفیت کنتور/ایستگاه)× ضریب ثابت 5 تا 3% هزینه خدمات مستمر ماهیانه  وزارت نفت از طریق شرکت تابعه ذیربط به گونه ای عمل نماید که در سال 1396 افزایشی در هزینه خدمات مشترکین گاز طبیعی نسبت به وضعیت موجود ایجاد نشود، دریافت یا عدم دریافت هزینه خدمات شهر گاز CNG به عهده  دستگاه اجرایی (وزیر نفت) می باشد. مصوبه مذکور بنا به جهات ذیل مغایر رأی شماره 486 ـ 1396/5/24 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری بوده و در اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری طرح در هیأت عمومی و ابطال آن مورد استدعاست.

1ـ در رأی هیأت عمومی مذکور به صراحت اعلام شده است چون مشخصاً قانون خاصی برای اخذ آبونمان وجود ندارد، بنابراین بخشنامه دبیر هدفمند کردن یارانه ها باطل گردیده است لذا تصویب شورای اقتصاد بدون توجه به مفاد رأی مذکور بوده است.

2ـ در رأی مذکور اعلام شده است که اخذ هرگونه وجه توسط دستگاههای دولتی منوط به وجود مجوز قانونی است و مواد 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و ماده 60 قانون مذکور به این امر تصریح می کند و بعد از تاریخ صدور رأی مذکور قانونی که اجازه اخذ وجوه تحت عنوان هزینه خدمات مستمر و عوارض را به شورای اقتصاد داده باشد، تصویب نشده است، بنابراین مصوبه از این جهت هم مغایر قانون و رأی هیأت عمومی است.

3ـ در قانون هدفمند کردن یارانه ها صرفاً تعیین قیمت حاملهای انرژی از جمله گاز مصرفی به دولت اجازه داده شده است و این امر به معنی حصر اختیار دولت در تعیین بهای گاز مصرفی است و عوارض یا هزینه های مستمر جزء بهای گاز مصرفی تلقی نمی شود.

4ـ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب سال 1373 که به شورای اقتصاد اجازه افزایش قیمت و وضع عوارض در غیرموارد پیش بینی شده در این قانون را داده است در حالی که با توجه به تصویب قانون مالیات بر ارزش افزوده (مواد 1، 50 و 52 قانون مذکور) تکلیف عوارض قانونی ارائه خدمات در قانون یاد شده تعیین تکلیف شده و تمام قوانین خاص و عام مغایر ملغی شده است، لذا استناد به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت با وجود قانون مالیات بر ارزش افزوده وجاهت قانونی ندارد و بر همین اساس هم شرکت گاز قبل از سال 1391 از مشترکین آبونمان اخذ نمی کرد، تا اینکه در سال 1391 بر اساس مصوبه دبیر ستاد هدفمند کردن یارانه ها مبادرت به اخذ آبونمان می نماید که دیوان عدالت اداری نیز آن را ابطال کرده است. بنابراین استناد به قانون وصول برخی از درآمدهای دولت نیز موجب قانونی جهت تصویب هزینه های مستمر نمی باشد.

5 ـ بر خلاف تصور شورای اقتصاد ابطال مصوبه دبیر هدفمند کردن یارانه ها به دلیل عدم صلاحیت و اختیار دبیر ستاد نبوده است بلکه همان گونه که در رأی مذکور به صراحت بیان شده است علت ابطال، مغایرت تصویب آبونمان با قانون است.

6 ـ بند الف ماده 1 قانون هدفمند کردن یارانه ها نیز قیمت حاملهای انرژی را شامل هزینه حمل و نقل و توزیع مالیات و عوارض قانونی دانسته است که دولت نسبت به تعیین قیمت گاز طبیعی با رعایت مواد مذکور اقدام کرده است و تصویب هزینه مستمر یا عوارض آبونمان علاوه بر تعیین قیمت که با توجه به عوارض قانونی تعیین شده است مغایر حکم مقنن می باشد.

7ـ تغییر عنوان آبونمان به هزینه مستمر خدمات موجب قانونی شدن موضوع نمی گردد، علیهذا ابطال مصوبه از طریق اعمال ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از تاریخ تصویب مورد استدعاست.

2ـ متن رأی شماره 468 ـ 485 مورخ 1396/5/24 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به قرار زیر است:

« مطابق بند (ب) و تبصره1 ماده 1 قانون هدفمند کردن یارانه ها مصوب سال 1388 مقرر شده است که قیمت گذاری گاز طبیعی با رعایت شرایط مندرج در مقررات مزبور بر عهده دولت است و مجوزی برای اخذ آبونمان گاز طبیعی پیش بینی نشده و ادعای دولت مبنی بر اینکه آبونمان جزیی از قیمت گاز مصرفی می باشد، منطبق با قانون نیست زیرا آبونمان از کلیه مشترکین اعم از اینکه گاز مصرف کرده باشند یا خیر، اخذ می شود در صورتی که قیمت گاز مصرفی فقط از مصرف کننده دریافت می گردد. از طرفی بر اساس ماده 4 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و ماده 60 قانون الحاق موادی به قانون یاد شده دریافت هرگونه وجه توسط دستگاه های اجرایی، منوط به تصویب قانون است و چون مشخصاً قانون خاصی برای اخذ آبونمان وجود ندارد، بنابراین بخشنامه شماره 0/91/19131 ـ 1391/6/20 دبیر ستاد هدفمند کردن یارانه ها مبنی بر برقراری آبونمان ثابت ماهیانه برای مشترکین گاز طبیعی مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود. با اعمال ماده 13 قانون پیش گفته و تسری ابطال مصوبه به زمان 1391/7/1 موافقت نشد.

3ـ رئیس دیوان عدالت اداری در اجرای ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، مصوب سال 1392 رسیدگی به خواسته مذکور را به هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ارجاع می کند و در اجرای ماده 92 قانون یاد شده به شورای اقتصاد اعلام می شود نماینده خود را برای شرکت در جلسه هیأت عمومی معرفی کند.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1396/11/3 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه مطابق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مقرر شده است در صورت ابطال مصوبه ای در هیأت عمومی، رعایت مفاد رأی هیأت عمومی در تصویب مصوبات بعدی الزامی است و هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به موجب رأی شماره 486 ـ 485 مورخ 1396/5/24 بخشنامه شماره 0/91/19131 ـ 1391/6/20 دبیر ستاد هدفمند کردن یارانه ها در خصوص برقراری آبونمان ثابت ماهیانه برای مشترکین گاز طبیعی را به لحاظ مغایرت با قانون و نبودن قانون برای اخذ آبونمان ابطال کرده است، بنابراین مصوبه جلسه مورخ 1396/10/4 شورای اقتصاد در تعیین هزینه خدمات  مستمر ماهیانه مشترکین گاز به لحاظ اینکه در تصویب این مصوبه مفاد رأی شماره 486 ـ 485 مورخ 1396/5/24 هیأت عمومی رعایت نشده و تغییر عنوان هزینه محل بحث از آبونمان به خدمات مستمر، مغیر ماهیت آن نیست، مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 92 و 88 و 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی