عدول دادستان از کیفرخواست در صورت گذشت شاکی

کیفرخواست همان ادعانامه دادستان است که پس از پایان تحقیقات مقدماتی در خصوص متهم صادر می‌شود. در واقع دادستان در کیفرخواست مدعی است فردی یا افرادی به‌عنوان مباشر، شریک یا معاون، مرتکب فعل یا ترک فعلی شده‌ یا در آن معاونت داشته‌اند و از دادگاه درخواست مجازات آنها را دارد.

بعضی از حقوقدانان کیفرخواست را چنین تعریف می‌کنند «تقاضای دادسرا از محکمه جزا برای تعیین مجازات یا اقدامات تأمینی و تربیتی درباره متهم، کیفرخواست نامیده می‌شود.»

پس از پایان تحقیقات، بازپرس آخرین دفاع متهم را استماع کرده و با اعلام ختم تحقیقات و اظهار عقیده خود، پرونده را نزد دادستان ارسال می‌کند. عقیده بازپرس در هر حال یکی از موارد زیر است: عمل متهم متضمن جرمی نبوده یا اصولاً جرمی واقع نشده است؛ عمل متهم جرم است و بازپرس، قرار مجرمیت صادر می‌کند و دادستان نیز ظرف پنج روز پرونده را ملاحظه و نظر خود را اعلام می‌کند.

در صورت نخست، قرار منع یا موقوفی تعقیب متهم صادر و در صورت موافقت با مورد دوم، کیفرخواست صادر و پرونده به دادگاه صالحه ارسال می‌شود. در کیفرخواست نکاتی شامل نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، محل اقامت متهم، میزان سواد، وضعیت تاهل، نوع قرار تامین با قید اینکه متهم بازداشت یا آزاد است، نوع اتهام، دلایل اتهام، مواد قانونی مورد استناد، سابقه محکومیت کیفری در صورتی که متهم دارای سابقه محکومیت کیفری باشد و نیز تاریخ و محل وقوع جرم باید تصریح شود. ممکن است متهم دارای دو اتهام باشد که دادرسی نسبت به یکی از آنها در صلاحیت دادگاه انقلاب و نسبت به دیگری در صلاحیت دادگاه عمومی یا کیفری باشد. در این‌گونه موارد باید بر اساس ماده 284 قانون آیین دادرسی کیفری عمل شود یعنی در صورت انتساب اتهامات متعدد به متهم که رسیدگی به آنها در صلاحیت ذاتی دادگاه‌های مختلف است، کیفرخواست جداگانه خطاب به هر یک از دادگاههای صالح صادر میشود. همچنین بر اساس ماده 283 قانون آیین دادرسی کیفری، پس از صدور کیفرخواست و قبل از ارسال به دادگاه، هرگاه شاکی در جرایم قابل گذشت، رضایت قطعی خود را به دادستان اعلام کند، در صورت وجود پرونده در دادسرا، دادستان از کیفرخواست عدول می‌کند. در این صورت، قرار موقوفی تعقیب توسط بازپرس صادر می‌شود. در جرایم غیرقابل گذشت، هرگاه شاکی رضایت قطعی خود را اعلام کند، دادستان در صورت فراهم بودن شرایط صدور قرار تعلیق تعقیب، می‌تواند از کیفرخواست عدول و تعقیب را معلق کند و در صورتی که در نتیجه رضایت شاکی، نوع مجازات تغییر کند، دادستان از کیفرخواست قبلی عدول و بر این اساس کیفرخواست جدید صادر می‌کند.