شاغل بودن زن نمی تواند مانع مظالبه اجرت المثل باشد

یک وکیل دادگستری با بیان اینکه «نمی‌توان به دلیل شاغل بودن زن، از اجرت‌المثل که از حقوق زن محسوب می‌شود صرف‌نظر کرد» گفت: اجرت‌المثل بهایی است که به قصد عدم تبرع زن در منزل همسر در ازای اموری از قبیل آشپزی کردن، بزرگ کردن فرزندان و هر کاری که در عرف، زن در خانه انجام می‌دهد به زن تعلق می‌گیرد.

صدیقه حجت‌پناه در گفت‌وگو با ایسنا، به صورت اجمالی در تعریف اجرت‌المثل گفت: اجرت‌المثل در اصل بهای کاری است که زن به قصد عدم تبرع در منزل همسرش انجام داده است. به عبارت دیگر تمامی اعمالی که زوجه به قصد عدم تبرع در خانه زوج انجام داده است اجرت‌المثل نامیده می‌شود.

وی ادامه داد: اجرت‌المثل معمولا با تعیین نظر کارشناس و در بیشتر مواقع با درخواست زن به آن تعلق می‌گیرد، مگر اینکه مرد قصد جدا شدن از همسرش را داشته باشد و بخواهد حق و حقوق همسرش را پرداخت کند. از جمله حقوق زن که در اخلاق ذکر شده یا در شروط ضمن عقد آورده شده است، مهریه، اجرت‌المثل یا نحله است که در زمان مطالبه حقوق، یا نحله به زن تعلق می‌گیرد یا اجرت المثل.

این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: میان حقوقدانان اختلاف نظری وجود دارد مبنی بر اینکه آیا نحله و اجرت‌المثل هر دو به زن تعلق می‌گیرد یا نه؟ بسیاری عقیده دارند که یک دِین را نمی‌توان دو بار مطالبه کرد. مثلا اگر من از شما 10000 تومان می‌خواهم نمی‌توانم در دو دادگاه جداگانه آن را مطالبه کنم.

وی در ادامه بیان کرد: اگر اجرت‌المثل توسط خود قاضی تعیین شود و تعیین آن به کارشناس داده نشود به آن نحله می‌گویند. در مقابل اجرت‌المثلی وجود دارد که کارشناسی آن به کارشناس داده می‌شود و به اجرت‌المثل متعارف معروف است. نحوه تعیین اجرت‌المثل بر اساس فرمول‌های عرفی است که جنبه قانونی زیادی ندارد، محکمه پسند نیست و همچنین تنها از نظر عرف به نرخ روز محاسبه می‌شود که به زن تعلق می‌گیرد و به آن اجرت‌المثل ایام زناشویی می‌گویند.

حجت‌پناه ادامه داد: این شیوه تعیین، یک قاعده کلی است. به تعبیر دیگر اجرت‌المثل بر اساس اجرةالمسمی تعیین می‌شود. مسمی به معنای مزنه است که در عرف به زن تعلق می‌گیرد و این اعتقاد وجود دارد که به زنی که دارای شأن بیشتر است، موقعیت بهتری دارد، زیباتر است، پیش از ازدواج در منزل پدرش کارگر داشته است در مقایسه با زنی که برخی از امتیازات را دارا نیست، اجرت المثل بیشتری تعلق می‌گیرد. البته کار کردن و شاغل بودن زن تاثیری در تعلق اجرت‌المثل به زن ندارد.

این وکیل دادگستری با بیان اینکه «نمی‌توان به دلیل شاغل بودن زن، از اجرت المثل که از حقوق زن محسوب می‌شود صرف‌نظر کرد» عنوان کرد: اجرت‌المثل بهایی است که به قصد عدم تبرع زن در منزل همسر در ازای اموری از قبیل آشپزی کردن، بزرگ کردن فرزندان و هر کاری که در عرف زن در خانه انجام می دهد، به زن تعلق می‌گیرد؛ البته ممکن است شاغل بودن زن روی نظر کارشناس تاثیر منفی داشته باشد از آن جهت که کار کردن زن در بیرون از منزل و شاغل بودن آن به معنای این است که وقت کمتری برای امور خانه داری صرف کرده است که در نهایت تعیین این معیارها به نظر کارشناس بستگی دارد.

وی در پایان گفت: اجرت‌المثل از حقوقی است که به موجب انعقاد عقد زوجیت از جمله حقوق زن تعریف می‌شود و برای مطالبه آن الزامی برای ثبت آن به عنوان شروط ضمن عقد وجود ندارد.