مدارک برای معافیت پزشکی

شاهرخ صالحی کرهرودی -بعد از ابطال کارت معافیت 26 فوتبالیست که به بهانه‌های مختلف و با مدارک جعلی کارت معافیت از خدمت گرفته بودند، حالا رئیس بازرسی سازمان وظیفه عمومی ناجا، از دستگیری یک باند جاعل در فرآیند معافیت پزشکی خبر داد و اعلام کرد که این باند برای 133 نفر تاکنون با جعل مدارک کارت معافیت گرفته است.

سرهنگ نبی رحیمی، رئیس بازرسی سازمان وظیفه عمومی ناجا در خصوص شگرد کاری این باند توضیح داده است: در حوزه معافیت پزشکی متوجه شدیم که باند جعل مدارک پزشکی و تقلب در این فرآیند اقدام به معافیت پزشکی مشمولان سالم می کنند.
وی افزود: با شگردهای اطلاعاتی و استفاده از سامانه وظیفه عمومی افراد شناسایی و مورد ردگیری قرار گرفتند و در حین شرکت در جلسه شورای پزشکی، مشمولان متخلف بازداشت شدند؛ در ادامه اعضای دیگر باند که در جعل مدارک پزشکی و بیمارستانی نقش داشتند نیز شناسایی و دستگیر شدند.که در بازرسی از محل اختفای جاعلان تعداد زیادی مهرهای بیمارستان ها، شورای پزشکی و پزشکان مختلف کشف شد و در این زمینه سه نفر که یکی از متهمان تبعه کشور افغانستان است، دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند.رئیس بازرسی سازمان وظیفه عمومی ناجا افزود: جاعلان برای هر کارت معافیت 30 الی 40 میلیون تومان دریافت می کردند که تا به حال 133 کارت با مدارک جعلی توسط این افراد صادر شده است و 19 مورد نیز در دست اقدام داشتند.

  جعل مدارک پزشکی توسط افراد غیرنظامی

شرایط سربازی برای برخی آنقدر ناگوار است که حاضرند پول‌های کلان بدهند، مدارک جعل کنند و به هر دروغی متوسل شوند، تا سربازی نروند و در این میان هم تبهکارانی هستند که حاضرند با دریافت پول همه کاری انجام دهند حتی جعل مدارک پزشکی!  برای جعل اسناد و مدارک پزشکی هم قانون خدمت وظیفه عمومی(مصوب 1363) و هم قانون مجازات اسلامی(مصوب 1375) مجازات‌های مختلفی را تدارک دیده‌اند.در قانون مجازات اسلامی در خصوص سه دسته از افراد برای جعل مدارک پزشکی یا اظهار خلاف واقع مجازات در نظر گرفته است. بر این اساس اگر خود مشمول یا هرکس دیگری، با جعل عنوان طبیب، مدارک پزشکی جعلی تهیه کنند از نظر قانون مجرم و قابل تعقیب کیفری هستند. بر این اساس در ماده 538  قانون مجازات اسلامی آمده است: «هرکس شخصا یا توسط دیگری برای معافیت خود یاشخص دیگری از خدمت دولت یا نظام وظیفه یا برای تقدیم به‌دادگاه گواهی پزشکی به اسم طبیب جعل کند به حبس از شش ماه تایکسال یا به سه تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهدشد.»بر اساس ماده 60 قانون خدمت وظیفه عمومی(اصلاحی 1368) نیز «کسانی که با ارتکاب اعمالی چون جعل شناسنامه، مهر، امضاء، کارت پایان خدمت، کارت معافیت، استفاده از شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ،‌شهادت کذب، گواهی خلاف واقع، مکتوم داشتن حقیقت، اخذ رشوه یا فریب دادن مشمول موجبات معافیت خود یا دیگران را از خدمت وظیفه‌عمومی فراهم سازند، به اتهام آنان در دادگاه صالحه رسیدگی شده و با رعایت شرایط و امکانات خاطی و دفعات و مراتب جرم و مراتب تأدیب از وعظ ‌و توبیخ و تهدید، به حبس تعزیری از یک سال تا پنج سال محکوم می‌شوند.» اما اگر پزشک یا طبیبی با اظهار خلاف واقع موجبات معافیت مشمولی را فراهم کند، این شخص نیز قابل مجازات است به طوریکه در ماده 539 قانون آمده است: «هرگاه طبیب تصدیق نامه برخلاف واقع درباره شخصی ‌برای معافیت از خدمت در ادارات رسمی یا نظام وظیفه یا برای‌تقدیم به مراجع قضایی بدهد به حبس از شش ماه تا دوسال یا به‌سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.» اگر برای صدور این مدارک جعلی یا گواهی خلاف واقع وجهی از سوی مشمول یا اطرافیان آن پرداخت شده باشد، بر اساس حکم قانون، علاوه بر استرداد و ضبط آن به عنوان جریمه‌، شخص به مجازات مقرر برای‌رشوه گیرنده محکوم می‌گردد.

 جعل مدارک پزشکی توسط کارمندان و افراد نظامی

اگر کمک به معافیت مشمول از خدمت نظام وظیفه توسط کارمندان دولت یا افراد نظامی باشد، در این صورت قانون مجازات شدید‌تری را برای این افراد در نظر می‌گیرد.  بر اساس ماده 79 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، «هرنظامی که موجبات معافیت یا اعزام مشمولی را به خدمت وظیفه عمومی بر خلاف مقررات فراهم سازد و یا سبب شود نام کسی که مشمول قانون خدمت وظیفه عمومی است در فهرست مشمولان ذکر نگردد و یا شخصا یا به واسطه دیگری اقدام به صدور گواهی یا تصدیق نامه خلاف واقع در امور نظام وظیفه یا غیر آن نماید چناچه اعمال مذکور به موجب قوانین دیگر مستلزم مجازات شدیدتری نباشد به حبس از یک تا پنج سال و یا شش میلیون ریال تا 30 میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.» همچنین اگر وجهی برای انجام این اقدامات خلاف قانون صورت گرفته باشد، قانونگذار در تبصره 2 ماده 79 برای این افراد مجازات ارتشاء را نیز به صورت جداگانه تجویز کرده است. علاوه بر مجازات مقرر در قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، در قانون خدمت وظیفه عمومی نیز برای افراد دولتی یا نظامی که به معافیت غیرقانونی مشمولان کمک کنند، مجازات جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است. بر اساس ماده 61 قانون خدمت وظیفه عمومی، اگر پرسنل اداره وظیفه عمومی و نیروهای نظامی و انتظامی و نهادها و ارگان‌ها و مؤسسات دولتی وابسته به دولت و نمایندگان شوراها و ‌انجمن‌های اسلامی اقدام به ارتکاب جرایمی چون جعل شناسنامه، مهر، امضاء، کارت پایان خدمت، کارت معافیت، استفاده از شناسنامه دیگران، اعمال نفوذ،‌شهادت کذب، گواهی خلاف واقع، مکتوم داشتن حقیقت، اخذ رشوه یا فریب دادن مشمول نمایند، علاوه بر انفصال دائم از خدمات دولتی به حبس تعزیری از 3 سال تا 7 سال محکوم خواهند شد.

 مجازات مشمولان متخلف

قوانین مختلف تنها افرادی که به معافیت مشمول کمک کرده‌اند را مد نظر نداشته و برای مشمولانی هم که از راه‌های غیرقانونی به دنبال فرار از خدمت هستند، مجازات‌هایی در نظر گرفته است. بر اساس تبصره یک ماده 79 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح، «هرکس با علم و اطلاع، از اوراق و تصدیق نامه‌های خلاف واقع مذکور در این ماده استفاده نماید و یا امتیازاتی کسب کند به حبس از شش ماه تا سه سال و یا سه میلیون ریال تا 18 میلیون  ریال جزای نقدی محکوم می‌شود.»همچنین قانونگذار برای اینکه چنین مشمولانی نتوانند از زیر بار خدمت فرار کنند تاکید کرده است که «در هر صورت امتیاز مکتسبه لغو می‌گردد. » تا با لغو کارت‌های معافیت صادر شده، مشمولان متخلف به خدمت وظیفه اعزام شوند.