.jpg "آشنایی با مجازات قانونی ربا")
ربا به معنای رد و بدل شدن دو کالای همجنس با مقدار اضافی در یک طرف خواهد بود که توافق مزبور ربا و از منظر شرعی و قانونی ممنوع است
ربا به معنای رد و بدل شدن دو کالای همجنس با مقدار اضافی در یک طرف خواهد بود که توافق مزبور ربا و از منظر شرعی و قانونی ممنوع است.
ربا به معنای رد و بدل شدن دو کالای همجنس با مقدار اضافی در یک طرف خواهد بود. برای مثال، شخص الف مقدار ۱۰ کیلو برنج به شخص ب قرض میدهد، با این شرط که شخص ب به میزان ۱۵ کیلوگرم از همان نوع برنج به شخص الف بازگرداند. بر این اساس، توافق مزبور ربا و از منظر شرعی و قانونی ممنوع است. در قانون ما عمل ربا به تاثیر فقه شیعه جرمانگاری شده است. ماده ۵۹۵ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 راجع به این موضوع میگوید: «هر نوع توافق بین دو یا چند نفر تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن که جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و موزون معامله کند یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت کند، ربا محسوب و جرم شناخته می‌شود. مرتکبان اعم از ربادهنده، رباگیرنده و واسطه بین آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال به 6 ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز معادل مال مورد ربا به عنوان جزای نقدی محکوم میشوند.» مقنن برای اشخاص دخیل در بزه ربا تمامی مجازاتهای حبس، جزای نقدی، شلاق و رد مال را در نظر گرفته است.
نکته مهم اینکه در بزه ربا دادگاه کیفری در حکم خود رد اضافه مال ناشی از ربا را نیز مدنظر قرار خواهد داد. این یعنی، ربا دهنده به منظور استرداد مال اضافی ناشی از ربا، نیاز به تقدیم دادخواست و مراجعه به دادگاه حقوقی نخواهد داشت. در پروندههای مربوط به ربا نکاتی به شرح ذیل قابل توجه است:
الف) نوع قرارداد و توافق مربوط به ربا در تحقق یا عدم تحقق بزه مزبور تاثیری نخواهد داشت.
هر قراردادی از قبیل بیع، صلح، قرض و امثال آن میتواند منشا توافق و تحقق ربا باشد.
در حقیقت رباخواران نمیتوانند به منظور دور زدن قانون، عقود و قراردادها را دستاویز قرار دهند.
اصولا در هر قرارداد یا توافقی که بنای اراده طرفین به پرداخت ربا و مالی بیش از آنچه که دریافت شده است قرار گیرد، بزه ربا تحقق یافته است.
ب) بر اساس متن ماده ۵۹۵ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، مالی که بر اثر ربا رد و بدل می‌شود، باید از یک جنس یا در اصطلاح حقوقی مکیل و موزون باشد. برای مثال پول در قبال پول یا برنج در قبال برنج باشد.
ج) بر اساس این ماده، صرفا ربادهنده مجرم نیست، بلکه رباگیرنده و واسطه ربا نیز مجرم و مشمول مجازات خواهند بود. نکته مهمی که باید بدانید این است که قانونگذار در خصوص کیفیت مجازات اشخاص فوق تفاوتی قائل نشده و همه افراد فوق را مشمول مجازات دانسته است.
آیا رباگیرنده مجازات می‌شود؟
پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که آیا رباگیرنده در هر صورت مشمول مجازات خواهد شد؟ پاسخ این پرسش منفی است. هرگاه ثابت شود رباگیرنده در مقام دریافت ربا و پرداخت مال اضافی ناشی از ربا مضطر بوده، از مجازات معاف خواهد بود.
خوب است بدانید، در صورتی که قرارداد ربا بین پدر یا فرزند یا زن و شوهر باشد یا در صورتی که کافر از مسلمان ربا دریافت کند، جرم نبوده و مشمول مجازات نخواهد شد.
در حال حاضر، برای شکایت میتوانید به هر یک از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی واقع در هر یک از شهرهای ایران مراجعه کنید. پس از آن که شکایت شما از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شد، پرونده به منظور رسیدگی، به دادگاه صلاحیتدار ارسال می‌شود و سپس سرپرست دادسرا یا معاونت ارجاع، پرونده را به یکی از شعب بازپرسی یا دادیاری ارجاع میکند.
بازپرس یا دادیار نیز در راستای انجام تحقیقات مقدماتی اقدام به تحقیق از شاکی، متهم، شهود، مطلعان، کارشناس و بررسی سایر اسناد و مدارک میکند و در صورت احراز جرم ربا، پرونده با صدور قرار مجرمیت و کیفرخواست به دادگاه صلاحیتدار ارسال می‌شود.
منبع : روزنامه حمایت
