تامین دلیل به مفهوم حفظ و تهیه کردن یا در جای امن گذاشتن دلیل است به این معنا که به عنوان مثال، دلایل و مدارکی وجود دارد که در حال از بین رفتن بوده یا ممکن است از بین برود و فرد، فعلا نیز برای طرح دعوی یا استفاده از این دلایل در دادگاه آمادگی ندارد و به همین دلیل بهتر است این دلایل فعلا در مکان امنی، محفوظ بماند در این صورت بهترین اقدامی که می‌توان انجام داد، تأمین دلیل است
تامین دلیل به مفهوم حفظ و تهیه کردن یا در جای امن گذاشتن دلیل است. به این معنا که به عنوان مثال، دلایل و مدارکی وجود دارد که در حال از بین رفتن بوده یا ممکن است از بین برود و فرد، فعلا نیز برای طرح دعوی یا استفاده از این دلایل در دادگاه آمادگی ندارد و به همین دلیل بهتر است این دلایل فعلا در مکان امنی، محفوظ بماند. در این صورت بهترین اقدامی که می‌توان انجام داد، تأمین دلیل است.
به عنوان مثال، از یک تاجر یا شرکت تجارتی به موجب دفاتر او، طلبی دارید و احتمال می‌دهید که این تاجر درصدد از بین بردن یا مخدوش کردن دفاتر یا حسابسازی باشد و میخواهید قبل از عملی شدن نقشه آن تاجر یا شرکت، دلایل حقانیت شما محفوظ بماند. این اقدام تامین دلیل نامیده می‌شود. در این مورد و موارد مشابه، بهترین راه محفوظ داشتن دلیل از طریق «تامین دلیل» است.
معمولا دادخواست «تامین دلیل» قبل از طرح دعوی و به منظور حفظ دلایل موجود داده می‌شود. اما ممکن است در ضمن دادرسی و رسیدگی به دعوایی احتیاج به دادخواست تامین دلیل پیدا شود. به عنوان مثال، شخصی خانه شما را اجاره کرده و اجاره‌بها را نپرداخته است. شما برای گرفتن اجاره‌بها علیه او طرح دعوی کرده و یکی از دلایل خود را معاینه محل از طرف مراجع قانونی قرار دادهاید. یعنی خواستهاید که قاضی دادگاه مراجعه کرده و از نزدیک ببیند که مستأجر هنوز در منزل شما سکونت دارد.
این در حالی است که مستاجر برای اینکه این دلیل را بی‌‌اثر کند، می‌خواهد قبل از موعد اجرای قرار، یعنی روزی که قاضی دادگاه باید به محل بیاید، خانه را تخلیه کند. شما به عنوان مالک، در روز تخلیه، از موضوع خبردار می‌شوید و فورا دادخواست تامین دلیل به دادگاه تقدیم و تقاضا می‌کنید که همان روز به محل مورد اجاره بیایند و جریان تخلیه منزل شما را صورت‌مجلس کنند. پس از تنظیم صورت‌مجلس «تامین دلیل» رونوشت مصدقی از آن را تهیه و ضمیمه پرونده اصلی دعوا یعنی «دعوای مطالبه مال‌الاجاره» می‌کنید و به این ترتیب جلوی سوءنیت مستاجر را می‌گیرید. دادخواست تامین دلیل مثل سایر دادخواستها باید بر روی فرم چاپی دادخواست‌های معمولی «بدوی» و به تعداد طرف‌های تامین دلیل به علاوه یک نسخه باشد. در ستون «خواهان» مشخصات و نشانی شاکی و در ستون «خوانده» مشخصات و نشانی طرف و در ستون «خواسته» جمله «تامین دلیل» را مینویسید و در متن دادخواست با ذکر مقدمه، علت تقدیم دادخواست و منظور از آن را نوشته و از دادگاه، جمعآوری و تامین دلیل موجود را درخواست می‌کنید.
گاهی تقاضای «تامین دلیل» ممکن است شفاهی و بدون تقدیم دادخواست باشد و آن در موردی است که دعوای شما در دادگاه بخش جریان داشته باشد و در ضمن دادرسی از دادگاه تقاضا کنید که برای موضوعی که مورد نظر شما است تامین دلیل شود. در این صورت بدون تقدیم دادخواست جداگانه دادگاه به تقاضای شما ترتیب اثر خواهد داد.
دادگاه اختیار دارد تامین دلیل را برعهده دادرس علی‌البدل دادگاه یا مدیر دفتر بگذارد اما برای این کار معمولا مدیر دفترها مامور میشوند. هم‌اکنون دادرس دادگاه با صدور قرار، موضوع تأمین دلیل را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری در رشته مربوط ارجاع و نظر وی را جلب می‌کند.
بر اساس قانون شوراهای حل اختلاف مصوب سال 1394، رسیدگی به دادخواست تامین دلیل از مواردی است که در صلاحیت شوراها قرار دارد. طبق ماده 9 این قانون، قاضی شورای حل اختلاف، در مورد تامین دلیل، با مشورت اعضای شورا رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌کند. همچنین بر اساس ماده 22 این قانون، شورای حل اختلاف علاوه بر رسیدگی به دلایل طرفین میتواند تحقیق محلی، معاینه محل، تأمین دلیل را نیز با ارجاع قاضی یا رییس شورا توسط یکی از اعضا به‌عمل آورد.
دیدگاه خودتان را ارسال کنید