جامعترین راه کارهای قانونی تغییر نام و نام خانوادگی

جامعترین راه کارهای قانونی تغییر نام و نام خانوادگی

 تغییر نام:

برابر ماده 20 قانون ثبت احوال کشور :

- انتخاب نام با اعلام کننده است ، برای نام گذاری یک نام ساده یا مرکب ( حسین ، محمد مهدی ، و مانند آن ) که عرفاً یک نام محسوب می شود انتخاب خواهد شد.

- انتخاب نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین عناوین و القاب و نام های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است .

- تشخیص نام های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال می باشد و این شورا نمونه های آن را تعیین و به سازمان اعلام میکند .

- انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است .

- ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد الزامی است ، مگر کسانی که خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود .

نام های قابل تغییر به شرح ذیل می باشد :

به موجب ماده 20 قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نام های زیر ممنوع و دارندگان آنها می توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند .

1 – نام هائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد .مانند: " عبدالات ، عبدالعزی "

( لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است )

2 – اسامی مرکبی که عرفا" یک نام محسوب نمی شوند ( اسامی مرکب ناموزون )

مانند: " سعید بهزاد ، شهره فاطمه ، حسین معروف به کامبیز و …."

3 – عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان .مانند: " سروان ، سرتیپ ، دکتر ، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی "

4 – القاب – اعم از ساده و مرکب . مانند: " ملک الدوله ، خان ، یا شوکت الملک ، حاجیه سلطان و سلطانعلی "

5 – اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آن دسته از نام هائی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد به دلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورای عالی برسد .

5 – 1 – نام هائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است .

مانند: گرگ ، قوچی و …."

5 – 2 – نام هائی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد .

مانند " لات ، خونریز ، چنگیز و … "

5 – 3 – نام هائی که موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه گردد .

مانند: " وانوشکا ، ژاکاردو ، شاهدوست و …. "

5 – 4 – نام هائی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد .

مانند: " صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و … "

6 – اسامی نامتناسب با جنس .

مانند: " ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور"

7 – حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص .

مانند: " قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ "

8 – تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که به دلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده .

مانند: " زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … "

9 – هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده .

10 – هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده .

11 – تغییر نام ها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان ، اسمعیل به اسماعیل ، اسحق به اسحاق و …

12 – تغییر نام کسانی که با تأیید مراجع ذی صلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند .

13 – تغییر نام کسانی که نام آنها اسامی ایام هفته باشد.

14 – تغییر نام کسانی که تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است .

پیشوند " عبد " خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آنرا بنماید .

هر یک از اشخاص زیر با رعایت موارد نام های قابل تغییر می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به درخواست تغییر نام اقدام نمایند:

1 – اشخاص 18 سال به بالا .

2 – افراد کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند .

3- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال.

4- سرپرست قانونی ( قیم ، امین ، وصی ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

 مدارک مورد نیاز:

1 – ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.

2 – تکمیل فرم درخواست تغییر نام. (فرم شماره 5)

3 – پرداخت هزینه  متعلقه طبق تعرفه جاری.

نحوه مراجعه:

1 – برای تغییر نام کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند.

ضمنا" تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذی ربط (محل صدور شناسنامه ) و طرح در هیات حل اختلاف (فرم شماره 6)  اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد.

2 – نظر به این که درخواست تغییر نام می بایست در هیات حل اختلاف اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) مطرح و نسبت به آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اتخاذ تصمیم گردد . فلذا موافقت با تغییر نام مورد درخواست موکول به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف خواهد بود .

3 – پس از وصول رای هیات حل اختلاف به شرح ذیل اقدام خواهد شد:

الف : در صورتی که رای صادره بر له ( موافق ) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد پس از رؤیت متقاضی و تقاضای اجراء نسبت به تعویض شناسنامه با نام جدید اقدام خواهد شد.

ب : چنانچه رای صادره بر علیه ( مخالف ) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد متقاضی پس از رؤیت آن در صورت تمایل می تواند باستناد ماده 4 قانون ثبت احوال ظرف مهلت مقرر ( 10 روز از تاریخ ابلاغ ) نسبت به تصمیم متخذه به دادگاه محل اقامت خود مراجعه و اعتراض نماید.

تغییر نام خانوادگی:

برابر ماده 997 قانون مدنی :

هر کس باید دارای نام خانوادگی باشد.

به موجب ماده 40 قانون ثبت احوال تغییر نام خانوادگی اشخاص منحصرا" با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود .

برابر ماده 41 قانون ثبت احوال :

- نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر می باشد .

- دارنده حق تقدم نام خانوادگی کسی است که برای اولین بار در قلمرو هر اداره ثبت احوال مستقل نام خانوادگی خاصی به نام او ثبت و مختص او شناخته شده باشد .

- حق تقدم نام خانوادگی پس از فوت دارندگان آن به ورثه قانونی او منتقل می شود ، دارنده حق تقدم نام خانوادگی یا وارث قانونی اومی‌توانند اجازه استفاده از نام خانوادگی خود را به اشخاص دیگر مشروط به آن که محل صدور شناسنامه آنان یکی باشد بدهند .

اشخاص می توانند در موارد ذیل درخواست تغییر نام خانوادگی نمایند :

1- نام خانوادگی بیش از دو کلمه و یا بیش از یک کلمه و یک حرف یا عدد یا پسوند و یا بطور مطلق یا مضاف نام محل باشد. مانند: دو اصل تهرانی ، علی نژاد مطلق ، عدنان تکان تپه تهرانی ، آحسینی پور ، طباطبائی ط .

2- نام خانوادگی از واژه های مستهجن و ناپسند ترکیب شده باشد. مانند: گدا پور ، پدر سوخته ، لش .

3- نام خانوادگی از واژه های خارجی باشد. مانند: علی اف برای ایرانیان غیر مهاجر یا آراکلیان برای مسلمانان .

4- نام خانوادگی های مذموم که مغایر ارزشهای فرهنگ اسلامی باش.

5- اسامی محل بطور مطلق و مضاف . مانند: کرجی ، افخمی تبریزی .

تبصره1 : حذف نام محل از نام خانوادگی اشخاص بدون رعایت مقررات مربوط به دارنده حق تقدم نام خانوادگی انجام خواهد شد . مانند حسینی شیرازی به حسینی یا اکبری علی آبادی به اکبری .

تبصره 2 : حذف نام ایلات و عشایر و حِرف و مشاغل از نام خانوادگی اشخاص بدون رعایت مقررات دارنده حق تقدم نیز انجام خواهد شد مانند: کوراوند به رسولی و محمدی نقاش به محمدی

6- واژه هائی که از القاب و اسامی مربوط به عناوین علمی اعم از درجات و مؤسسات علمی مانند دکتر ، دانشگاه و یا مناصب دولتی از لشکری و کشوری به صورت مطلق باشد مانند: سرهنگ ، شهردار .

7- استفاده از نام خانوادگی همسر برای زوجه تا زمانی که در قید زوجیت می باشد با ارائه اجازه نامه از شوهر بدون رعایت حق تقدم بلامانع است .

در صورت وقوع طلاق با اعتراض زوج سند سجلی و شناسنامه زوجه به نام خانوادگی اولیه برگشت داده می شود .

پس از فوت همسر تا زمانیکه زوجه شوهر دیگری اختیار نکرده باشد کماکان می‌تواند از نام خانوادگی همسر متوفایش استفاده نماید یا به نام خانوادگی اولیه خود برگردد.

8- در صورتی که نام خانوادگی پدری تغییر یابد ، تغییر نام خانوادگی فرزندان کمتر از 18 سال با درخواست کتبی پدر و تغییر نام خانوادگی فرزندان کبیر وی بدون رعایت حق تقدم و با ارائه اجازه نامه از پدر ممکن خواهد بود .

9- هرگاه پدری نام خانوادگی خود را تغییر و فوت نماید هر یک از فرزندان متوفی می‌توانند برابر تبصره ماده 41 قانون ثبت احوال نام خانوادگی خود را به نام خانوادگی پدر تغییر دهند .

 هر یک از اشخاص زیر که دارای نام خانوادگی قابل تغییر باشند می توانند با مراجعه به اداره ثبت احوال محل اقامت نسبت به درخواست تغییر نام خانوادگی اقدام نمایند :

1 – اشخاص 18 سال به بالا .

2 – اشخاص کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند .

3 – پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال در صورتی که نام خانوادگی پدر تغییر کرده باشد.

4 – قیم یا وصی برای اطفال تحت سرپرستی خود با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد .

 مدارک مورد نیاز :

1 – تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی (فرم شماره 7) .

2 – ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر از کلیه صفحات .

3- ارائه اجازه نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از پدر یا جد پدری برای فرزندان کبیر که بخواهند از نام خانوادگی هر یک از آنها استفاده نمایند .

4- ارائه اجازه نامه تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی از دارنده حق تقدم نام خانوادگی مورد درخواست .

تبصره : " تنظیم اجازه نامه های مذکور در ادارات ثبت احوال نیز میسّر است . "

5- بانوانی که می خواهند از نام خانوادگی همسر خود استفاده نمایند مدارک ذیل را می‌بایست ارائه نمایند :

- تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی .

- اصل و تصویر شناسنامه متقاضی .

- اجازه نامه شوهر .

- اصل و تصویر کلیه صفحات شناسنامه شوهر و قباله نکاحیه .

نحوه مراجعه:

1 – برای تغییر نام خانوادگی کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند . تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام خانوادگی در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد .

2 – نظر به این که درخواست تغییر نام خانوادگی می بایست به تصویب سازمان ثبت احوال برسد لذا تغییر نام خانوادگی موکول به تصویب سازمان خواهد بود .

3 – پس از موافقت با تغییر نام خانوادگی به شرح ذیل اقدام خواهد شد .

4 – ابلاغ موافقت با تغییر نام خانوادگی به متقاضی توسط اداره ثبت احوال محل مراجعه .

5 – درخواست کتبی اجرای تغییر نام خانوادگی در اسناد سجلی توسط متقاضی و اقدام به تعویض شناسنامه .

6 – پرداخت هزینه  متعلقه طبق تعرفه جاری.

توصیه های ضروری:

برگشت به نام خانوادگی اولیه امکان پذیر نیست در هنگام انتخاب نام خانوادگی جدید دقت لازم را مبذول نمایید .

منبع : حق گستر